25 września 2022 r. nasza społeczność szkolna wraz z Panią Dyrektor na czele – brała udział w uroczystości lokalnej w Janowie, poświęconej wydarzeniom z przeszłości naszego kraju i małej ojczyzny – z czasów kampanii wrześniowej. Upamiętnialiśmy 110 Zapasowy Pułk Ułanów - oddział kawalerii Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i jego dowódców. 28 września minęła 83 rocznica rozwiązania pułku. Przyczyną była prawdopodobnie wiadomość o kapitulacji Warszawy i Modlina.
Geneza Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego wiąże się ze 110. Rezerwowym Pułkiem Ułanów, w którym mjr Henryk Dobrzański, pseudonim „Hubal” pełnił funkcję zastępcy dowódcy pułku. Pułk działał początkowo w składzie Brygady Rezerwowej Kawalerii „Wołkowysk”. Jednakże 20 września 1939 r. w rejonie Grodna ppłk Jerzy Dąbrowski, pseudonim „Łupaszka” postanowił odłączyć się od reszty brygady. W nocy z 20 na 21 września pułk przeprawił się na zachodni brzeg Niemna i skierował się do Puszczy Augustowskiej. Tam została podjęta decyzja o wyruszeniu na pomoc oblężonej Warszawie. Po dwóch potyczkach z oddziałami sowieckimi w dniach 23 i 24 września, które doprowadziły do dużych strat, pułk w liczbie około 100 szabel dotarł w rejon Grajewa, a następnie znalazły się w okolicy Janowa koło Kolna. 27 września do pułku dotarła informacja, że Warszawa kapituluje. O świcie 28 września 1939 r. pułkownik Jerzy Dąbrowski i jego podwładni podjęli decyzję o rozwiązaniu pułku, ale nie o zaprzestaniu dalszej walki zbrojnej. Rozdzielili się i przeszli do partyzantki. Wytworzyły się wówczas 4 oddziały kontynuujące walkę z najeźdźcami:
- grupa podpułkownika Jerzego Dąbrowskiego, chcąca przejść się na Litwę,
- grupa majora Henryka Dobrzańskiego, pseudonim "Hubal", chcąca przedostać się w Góry Świętokrzyskie, aby prowadzić tam walkę partyzancka jako Oddział Wydzielony Wojska Polskiego,
- grupa rotmistrza Witolda Bilińskiego, która postanowiła przebić się na Węgry,
- ci, którzy zdjęli mundury, zakopali broń, oddali konie gospodarzom, założyli cywilne ubrania i postanowili wrócić do domu.
Obchody rozpoczęły się od odśpiewania hymnu narodowego i polowej Mszy Świętej celebrowanej przez Proboszcza ks. Gabriela Jastrzębskiego. Po jej zakończeniu nastąpiło powitanie i przemówienia uczestniczących gości, m.in. wójta gminy Kolno – p. Józefa Wiśniewskiego.
Następnie rozpoczęła się część artystyczna przygotowana przez uczniów naszej szkoły klas IV-VIII pod kierunkiem nauczycielki historii. Montaż słowno-muzyczny rozpoczął się od przypomnienia tragicznych wydarzeń z 1 września 1939 roku. Ta tragiczna data stanowiła tło do wspominania dziejów naszej małej Ojczyzny, jaką jest gmina Kolno, do przypominania lokalnej historii i jej bohaterów, którzy nie poddawali się, walcząc do ostatniej kropli krwi. Prowadząca przybliżyła wszystkim historię pułku oraz okoliczności jego rozwiązania, jak również losy dowódców i ich żołnierzy po rozczłonkowaniu Pułku. Uczniowie deklamowali pięknie wiersze poświęcone Hubalowi, śpiewali pieśni upamiętniające ułanów i na cześć ojczyzny. Apel był bardzo podniosły i wzruszający.
Na zakończenie uroczystości przedstawiciele Samorządu Uczniowskiego wraz z Panią Dyrektor i nauczycielami złożyli kwiaty i zapalili znicz pod pomnikiem, na który składają się cztery symboliczne kamienie, który jest wyrazem naszego hołdu, składanego corocznie żołnierzom pułku i jego dowódcom.
Dzięki takim lekcjom patriotyzmu pamiętamy o tych, dzięki którym żyjemy dziś w wolnym kraju.